Łożyska wahliwe — jedno z najpopularniejszych rozwiązań w grupie łożysk kulkowych
Łożyska kulkowe wahliwe stanowią część szerszej kategorii łożysk kulkowych, gdzie kluczowym elementem konstrukcyjnym jest umieszczenie metalowych kulek w specjalnie zaprojektowanej bieżni. Kulki, przemieszczając się podczas ruchu, umożliwiają relatywną zmianę pozycji jednego elementu względem drugiego, najczęściej w sposób obrotowy. Kluczową zaletą łożysk kulkowych w porównaniu do łożysk tocznych jest znacznie niższe tarcie podczas działania. Dzięki jego minimalizacji uzyskuje się dwie korzyści: zmniejszenie wymaganej siły do inicjacji ruchu oraz dłuższą żywotność komponentów.
Takie właściwości sprawiają, że łożyska kulkowe doskonale sprawdzają się w miejscach, gdzie kluczowe są precyzyjność, wysoka prędkość obrotów i szybka odpowiedź na polecenia, na przykład w manipulatorach czy różnych skomplikowanych urządzeniach i maszynach. Wśród łożysk kulkowych możemy wyróżnić typy standardowe oraz wahliwe, które choć podobne, różnią się pewnymi szczegółami konstrukcyjnymi i praktycznymi zastosowaniami.
Jaką budowę mają łożyska kulkowe wahliwe?
W odróżnieniu od innych łożysk kulkowych, modele wahliwe składają się z dwóch pierścieni z umieszczonymi w nich dwoma rzędami kulek. Dzięki temu rozwiązaniu posiadają zwiększoną wytrzymałość, co sprawia, że są idealne do użycia w urządzeniach, które muszą radzić sobie z siłami osiowymi. W terminologii specjalistycznej takie łożyska charakteryzują się zdolnością do doskonałej kompensacji niewspółosiowości, co jest możliwe dzięki zastosowaniu kulkowej bieżni w pierścieniu zewnętrznym i zdolności do wychylania wału, gdy występuje ugięcie w trakcie pracy.
W praktyce, chociaż łożysko wahliwe nie jest całkowicie sztywne, oferuje pewną elastyczność w zakresie kąta wychylenia. Tolerancja tego wychylenia jest zwykle dość restrykcyjna i jej wartości są określone przez specjalne normy ISO. Na rynku dostępne są różne modele łożysk kulkowych wahliwych, w tym warianty z szerszym pierścieniem zewnętrznym, co pozwala na ich dostosowanie do różnorodnych wymagań operacyjnych. Można je również znaleźć z otworem stożkowym oraz w wersjach otwartych czy uszczelnionych.